Η εξέταση Doppler

  • Εκτύπωση

doppler 420x240

Με την εξέταση αυτή ελέγχεται η ροή του αίματος σε συγκεκριμένα αγγεία της μητέρας και του εμβρύου, τα οποία μας δίνουν πληροφορίες κυρίως για τη θρέψη του και σε μικρότερο βαθμό για την παρουσία ή όχι αναιμίας σε αυτό.
Η παράμετροι που εξετάζονται στην εξέταση με Doppler σε κάθε αγγείο είναι πρωτίστως (1) η αντίσταση στη ροή και (2) η ταχύτητα ροής. Οι παράμετροι αυτές μεταβάλλονται με συγκεκριμένο τρόπο σε φυσιολογικά και παθολογικά έμβρυα και έτσι μας επιτρέπουν να αξιολογήσουμε την πορεία του εμβρύου.

Τα συνήθη αγγεία που εξετάζονται είναι:

Οι μητριαίες αρτηρίες

Πρόκειται για τις αρτηρίες που μεταφέρουν αίμα προς τη μήτρα, από τη δεξιά και την αριστερή πλευρά. Φυσιολογικά ο πλακούντας στην αρχή της εγκυμοσύνης διεισδύει βαθιά στο τοίχωμα των μητριαίων αρτηριών, τις διαστέλλει, και τις μετατρέπει σε ένα σύστημα χαμηλών αντιστάσεων. Αν ο πλακούντας δεν διεισδύσει αρκετά βαθιά  η μετατροπή αυτή δεν γίνεται σε αρκετό βαθμό, με συνέπεια το αίμα να φτάνει δύσκολα στον πλακούντα, ο οποίος μπορεί τελικά να αναπτύξει ανεπάρκεια και να μην θρέφει το έμβρυο όπως πρέπει.
Αυτό το ελέγχουμε με την εξέταση του Doppler μητριαίων στο δεύτερο (και πρόσφατα και στο πρώτο) τρίμηνο. Παραμονή υψηλών αντιστάσεων αυξάνει στατιστικά την πιθανότητα για πλακουντιακή ανεπάρκεια και τις συνέπειές της, δηλαδή επιβράδυνση της ανάπτυξης του εμβρύου και αύξηση της πίεσης στη μητέρα.

 doppler1

Ομφαλικές αρτηρίες
Η ροή του αίματος στις ομφαλικές αρτηρίες εκφράζει την αντίσταση στη ροή του αίματος στον πλακούντα, και μεταβολές στην κυματομορφή σχετίζονται με την κατάσταση του εμβρύου και την έκβαση της κύησης.

Σε αντίθεση με τις μητριαίες αρτηρίες, η εξέταση των Doppler της ομφαλικής δεν είναι κατάλληλη ως εξέταση screening (προληπτική), είναι ομως μία πολύ καλή εξέταση για την παρακολούθηση εμβρύων με εγκατεστημένη επιβράδυνση της ανάπτυξης.

Πρακτικά, όταν σε ένα μικρό έμβρυο βλέπουμε και παθολογική ομφαλική αρτηρία μπορούμε να θεωρήσουμε με σχετική ασφάλεια ότι υπέρχει υποκείμενη πλακουντιακή δυσλειτουργία.

 doppler2

Φυσιολογική κυματομορφή στην ομφαλική αρτηρία

Μέση εγκεφαλική αρτηρία
Αντικατοπτρίζει τη ροή του αίματος στον εγκέφαλο. Φυσιολογικά η ροή στη μέση εγκεφαλικη αρτηρία παρουσιάζει υψηλή αντίσταση, η οποία ελαττώνεται προς το τέλος της κύησης.

Στην ενδομήτρια καθυστέρηση της ανάπτυξης του εμβρύου λόγω ελαττωμένης παροχής οξυγόνου, η αντίσταση στη μέση εγκεφαλική αρτηρία ελαττώνεται διότι ο οργανισμός προσπαθώντας να προστατέψει τον εγκέφαλο διευκολύνει την παροχή αίματος σε αυτόν (ανακατανομή του αίματος). Επομένως σε αυτές τις περιπτώσεις παρακολουθούμε τις μεταβολές στην αντίσταση στη μέση εγκεφαλική αρτηρία, μαζί και με τις άλλες παραμέτρους Doppler, προκειμένου να αξιολογήσουμε την εξέλιξη της υποξίας του εμβρύου.

Σε αντιδιαστολή με την αντίσταση στην υποξία, η ταχύτητα ροής στη μέση εγκεφαλική μας ενδιαφέρει όταν διερευνούμε για πιθανή αναιμία του εμβρύου. Σήμερα γνωρίζουμε ότι όταν το έμβρυο αναπτύσσει σοβαρού βαθμού αναιμία αυξάνει η ταχύτητα ροής του αίματος λόγω αραίωσής του, και μετρώντας την ταχύητα ροής στη μέση εγκεφαλική αρτηρία με βάση συγκεκριμένους πίνακες μπορούμε να υπολογίσουμε την πιθανότητα αναιμίας.

Φλεβώδης πόρος
Ο φλεβώδης πόρος είναι ένα αγγείο που υπάρχει μόνο στην μεβρυική μας ζωή, καθώς κλείνει γρήγορα μετά τη γέννηση. Ο ρόλος του είναι να διοχετεύει οξυγονωμένο αίμα κατά προτίμηση στις αριστερές κοιλότητες της καρδιάς και στον εγκέφαλο παρακάμπτοντας το ήπαρ.

Η εξέταση της ροής σε αυτόν γίνεται γενικά στα πλαίσια δύο καταστάσεων: (1) στο πρώτο τρίμηνο κατά τον έλεγχο για σύνδρομο Down, και (2) όταν υπάρχει ενδομήτρια καθυστέρηση της ανάπτυξης του εμβρύου, όπου παθολογικές μεταβολές στη ροή του υποδεικνύουν προχωρημένη υποξία του εμβρύου και ανάγκη για άμεσο τοκετό.

 doppler3

Φυσιολογική ροή στο φλεβώδη πόρο στο 2ο τρίμηνο